مسئله ۳۹۹

ديدن هلال، و يا اطمينان به‌‌قول كسانى كه ادعاى ديدن آن را كرده‌‌اند، و يا حكم حاكم عادل شرع، و يا گذشتن سى روز از شعبان، اين‌‌ها همه گواه بر اول ماه است، و ديدن هلال در انحصار چشم عادى نيست، كه چشم مسلح يا محاسبات نجومى نيز همين حكم را دارد زيرا «شهر رمضان» در قرآن در صورت آگاهى كامل بر آغاز و انجامش مى‌‌باشد كه از هر راهى باشد درست است و حديث «صُمْ لِلرُّؤيِة وَ أفْطِر لِلرُّؤيَةِ» رؤيت را در انحصار وسيله‌‌اى خاص ننهاده، بلكه اگر ديدى يا ديده شد به‌‌هرگونه و به‌‌هر وسيله‌‌اى كه با آن مى‌‌توان هلال ماه را ديد و يا دانست كافى است، و در جمع تنها با دانستن اين كه اول ماه است روزه هم واجب مى‌‌شود چه با چشم غير مسلح و عادى يا مسلح يا با تلسكوپ و يا با توليد نجومى قمر به‌‌وسيله‌‌ى ژئوفيزيك در صورتى كه امكان رؤيت با نبودن موانعى سطحى باشد.
بنابراين تلسكوپ كه از بهترين وسايل ديدن ماه است راه را براى اثبات اول ماه براى همگان باز و آسان مى‌‌كند، و جلوى همگى اختلافات را در افق ديدارش مى‌‌گيرد، كه اگر اين مسأله مورد توجه و عمل قرار گيرد، ديگر همه ساله شاهد چند عيد فطر و چند نماز عيد ـ در يك افق ـ نخواهيم بود.