مسئله ۴۹۱

تنها شرط واجب شدن حج يا عمره‌‌ى مفرده* اين است كه بدون عسر و حرج بتواند تكاليف حج را انجام دهد، كه نه براى آمادگيش و نه براى انجامش و نه پس از انجامش دچار عسر و حرج نشود، كه استطاعت و توانايى در حدود توان است و نه در صورتى كه موجب عسر و يا حرج گردد، بنابراين اگر اكنون فقط توانايى عمره‌‌ى مفرده را دارد و نه حج را، تنها عمره مفرده بر او واجب است و هرگاه توانايى حج را نيز يافت اگر تكليفش حج تمتع است بايستى عمره و حج را با هم انجام دهد و اگر تكليفش يكى از دو حج ديگر است ـ كه از عمره‌‌اش مى‌‌تواند جدا باشد ـ چون عمره‌‌اش را در گذشته انجام داده اكنون فقط حج بر او واجب است.