غسل

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم یا ایها اللذین آمنوا لا… عن الصّلاة فامسحوا وجوهکم و أیدیکم. مقدمه لازمه ایست که حضور برادران عرض میکنیم با خصوصیاتی که دیروز قبلا عرض شد. در برخورد حدیث با قرآن یک سلسله مراتبی رو دیروز عرض کردیم حالا صفحه دیگری رو از این کتاب برخورد حدیث با قرآن باز میکنیم بعد میرسیم به تتمه بحث از نظر حدیثی در جمله وضو و سایر احکام که غسل باشد و تیمم باشد وهمچنین. حدیث اگر به سندش انسان نظر کند که صحیح است یا حسن است یا موثق است یا ضعیف است آیا کاربردی دارد یا نه؟ وانگهی اگر به حدیث انسان نظر کند که یا واحد است و یا مستفیض است و یا متواتر است کاربرد دارد؟ و یا در بعد سوم اگر حدیثی از نظر فتوا مشهور است یا اجماعیست یا اطباقی کاربرد دارد؟ سه تا نباید عرض کرد. چرا؟ برای اینکه فرض میکنیم حدیثیست اعلایی از نظر صحت واحدم نیست مستفیض است و یا متواتر است اما بر خلاف کتاب الله است چه کنیم؟ این صحت به چه درد خورد؟ این استفاضه و این تواتر چیکار میخواد بکند؟ اصولا ما صحت سند و یا حسن بودن و یا موثق بودن سند را که میگیم مفید است و ضعف سند مضر است یا موافقت حدیث با شهرت یا اجماع یا اطباق نافع است و غیر آن مضر است آیا اینها برای چیست اصلا؟ برای اثبات اصل صدور حدیث است؟ تازه اگر اصل صدور حدیث هم ثابت بشود با سند صحیح اعلایی یا با استفاضه یا با تواتر یا با شهرت یا با اجماع یا با اطباق مذهبی یا با اطباق دینی و اسلامی اینا همش حساب داره عرض میکنم. اینجاها… اگه همینها باشد تازه این مطلب ثابت بشه که این حدیث صدر علیهما امام صادق علیه السلام خب وجه صدور چی؟ تقیه بوده است یا غیر تقیه بوده؟ اینم ثابت میشه… آیا منسوخ است این حدیث با آیه ای از قرآن یا منسوخ نیست؟ از کجا ثابت میشه؟ پس اگر سند از نظر داخلی و از نظر خارجی چون سند، حدیث دو مرحله دارد. یک مرحله سند داخلی و یک مرحله سند خارجی در… سند داخلی که عن فلان عن فلان عن فلان عن فلان صحیحست یا حسن… سند داخلی که صحت صدور درست میکنه… بعد از صحت صدور و فرض کنید یقین الصدور آیا یقین به وجه صدورم میاره که تقیة نبوده؟… حالا. اگر یقین هم آورد بوجه الصدور حتی حدیث از رسول الله صلوات الله علیه قطعی الصدور بود که حضرت تقیه میکنند آیا مرحله سوم رو هم این ثبوت صدور ثابت میکند؟ مرحله سوم این است که این حدیث از رسول الله صلوات الله علیه که بعضی وقتها پاهاشون رو غسل میفرمودن خیلی منسوخ نباشد با آیه قرآن. اگر منسوخ باشد با آیه ما چه کنیم؟ ببینید ما نمیخوایم رجال رو خراب کنیم نمیخوایم شهرت رو خراب کنیم اجمالو خراب کنیم استفاضه رو خراب کنیم اطباق را خراب کنیم اطباق مذهبی را یا اطباق دینی رو ولی میخوایم اونی که آباد است و… آبادتر بشه. قرآن تمام مراحل قطعیه درش موجود است که دورا وجها للصدور نسخا اگر هم نسخی وجود داشته باشد در خود آیه قرآن… نه اینکه ما ناسخ قرآن در حدیث پیدا کنیم، شهرت پیدا کنیم یا اجماع پیدا کنیم یا اطباق پیدا کنیم. مرحوم استاد بزرگوارمون آقای بروجردی رضوان الله علیه تکه ای در اطباق علما کرد. میفرمودن قدمای فقهای شیعه اگر اطباق و اتفاق داشتند در حکمی که اون حکم مستفاد از احادیثیست که از دست اونها به متاخرین و متاخر متاخرین به ما رسیده است ولی برخلاف متاخرین و متاخر متاخرین فتوا داده اند اطباق اونها ثابت میکند که این حکم خداست. مقدار حرف درسته. مقدار درستی عرض کنم. چرا؟ برای اینکه اینها حاویست از دست اونها به ما رسیده. خب اگر بنا این باشد که اگر صحیح باشد که بهش فتوا دادن که اصلا… نیست فتوا بدن… ایشون ثابت میفرمودن با این طریقه که اطباق قدما در یک فتوایی که حدیثش را هم برای ما نقل فرمودند یا حدیثش به دست ما نرسیده ولی اونها اسباب حدیث رو دارن. قدما اینجور نبود که. قدما اینجور نبود که با قرائت استصحاب و استحلا و قیاس و شیعه و سنی عمل کنن نخیر. اینها مقید به متن و حدیث بودن ولذا کتاب من لا یحضر الشبیه محمد بن علی بن حسین ابن موسی بن… رضوان الله علیه این فتواس… حدیث نقل میکنیم. یعنی همون حدیثی که قبول داره. همون حدیثی که بینه و بین رب حجت میداند او رو نقل میکند… کافی هم تقریبا همینطوره ولی نه به اون اندازه. استبصار هم تقریبا همینطوره ولی نه به اون اندازه. خب برگردیم. پس ببینید در این مراحلی که باید طی شود از برای این که بفهمیم این حدیث باب حکم الله است و غیر منقوص است و تقیه نیست صادر است و این مرحله را طی کردیم این کافی شد؟ خب نه کافی نیس. صد درصد حدیث صادر. صد درصد تقیه نیس. صد درصد عرض میشود که بیان خداس اما صد درصد منسوخ نیس. چرا نسخش کنه اگر میخواد نسخ کنه قرآن؟ پس تفتیش قرآن… منهه. صرف اینکه من حتی از دوران رسول الله صلوات الله علیه شنیدم که یه مطلبی فرمود… گذشت که وحی آمد. مقداری گذشت که وحی منزل آمد نمیتونم بگم دیروز رسول الله… عمل کرد… دیروز رسول الله صلوات الله علیه موقعی فرمودند حرفو که آیه مائده نازل نشده ولی امروز که دو ماه قبل از فوت پیغمبر بزرگوار مائده نازل شد اون فرموده پیغمبر نسخ شد… چون قرآن ناسخ حدیث است ولکن حدیث ناسخ قرآن نیست. عنایت بفرمایید برادران ببینید. رشته… عرض کردم. احتمال صدور. قطع به صدور قطع به صدور است یا قطع به صدورن یا قطع بصدور مطمئن التقیه یا یقین داریم تقیه نیس.سه. اگه یقین داریم تقیه نیس یا احتمال نسخ است یا یقین داریم نسخ نیس. تازه در اینجا که یقین داریم نسخ نیس موافقت قرآن لازمه. اگر با قرآن موافقت نکند یا بدتر مخالفت کند که این… ست و این قابل قبول نیس. پس ما به برادران بزرگوار رجالی عرض میکنیم از زمان علامه تا کنون که آقایون خوبی هستند… که رجالی بسیار بزرگوار بودن که قرونی مانند ایشون پیدا نشد حتی… که رجال نوشته اونقدر قوی نبود حتی… که رجال نوشته اونقدر قوی نبود… ولی آیت الله بروجردی به احترام… فرمود… من به کل علمای رجالی سنی و شیعه عرض میکنم. شما رجال میخواین چیکار کنین؟ منظور از رجال چیست؟ آیا جز این است که منظور از رجال یعنی این حدیث چون اون فلان اون فلان اون فلان است از نظر سند باطنی صادر است… تقیه باشه. اگرم تقیه نیست ممکنه منسوخ باشد. این امکانات رو با سند که نمیتونیم درک کنیم که. این امکاناتش را با… میتونیم درست کنیم. بنابراین علامه بزرگوار که از زمان ایشون این مطلب شروع شد که حدیث رو چهار قسمت فرمودند کلا و مرتبه شیعه و سنی… یا صحیح است بدرجاته یا حسن است بدرجاته یا موثق است بدرجاته یا ضعیف است بدرجاته… این چهار… اون وقت اگر حدیث صریح شد این اگر اول. و اگر دوم چنانچه ما چنانچه ما خبر واحد را حجت دانستیم که خبر واحدی را… واحد است. حجت میدانیم که صحیح السند باشد یا اقلا حسن السند باشد یا اقلا موثق السند باشد اما اگر صحیح السند باشد که به واقع… ان جاء فاسق بنبی… فاخر. خب آقایون تمام این جدیتهای داخلی و خارجی… چی درست میکنه؟ باز عرض کنم. جدیت داخلی که چی است چی است چی است چی است چی که صحیح است یا حسن هستش. این چی درست کرد؟ … که درست کند این خبر منهای شواهد خارجی، منهای تواتر، منهای شهرت منهای… منهای چه خودشون عرض میکنن. این خبری که نقل کرده اند این مسائلی که همه آلوده هستن موسوع هستند از امام صادق علیه السلام نقل شده خب این چی ثابت میکنه؟ اولا یقین الصدور فایده ای ندارد که. مگر یه نفر عادل چیزی به شما گفت … این حتما صد درصد درسته؟ این اول. دوم. اگر یقین به صدور ثابت شد با چی ثابت میشه؟ با اینکه این حدیث مستفیض باشه… حالا سند چیه؟… حدیث متواتر باشه. حدیث متواتر در تواتر قطعی الصدور شرط است و این قطعیت از کثرت نقله میاد. کثرت نقل کنندگان را که… خصوصیاتی هست فاسخ است… اگر این حدیث قطعی الصدور شد قطعا از میان… از امام صادق علیه السلام صادر شده تازه پله دوم که… هست تقیه نیس از کجاس؟ از کجا باید فهمید؟ (صحبت حضار)… که تقیه باشه. این حدیث صحیحه که نقل میکنم براتون یا از امام صادق نقل میکنم که خداوند… این تقیه س دیگه. میگیم تقیه س… پس تقیه پخش است در… ائمه علیهم السلام. ببینید این چند پله رو باید طی کنیم یا نه؟ قرآن که میفرماید و لا تقف ما لیس لک به علم انّ السّمع و البصر و الفواد کلّ اولئک کان عنه مسئولا به ما دستور داده. دستور فطریست دستور عقلیست. داده فطریست که مخصوصا در اسلامیات ما باید راه علم را طی کنیم تا بتوانیم نسبت به خدا بدیم. خب حالا راه علم سه بعده. سه بعد. یک بعد که قطعا صادرات محسوب میشه. دوم تقیتا. سوم قرآن نسخش نکرده. ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم. تازه این سندها رو درست کنیم. اگر سند را و این قوانین رجالی را ما اعمال کردیم العادل العادل العادل الامام المعصوم ها؟ تازه در خم کوچه اولیم. چرا؟ در اینکه قدم اول که ثبوت صدور باشد هنوز نیست. چرا؟ برای اینکه خبر واحد که… ظن داره… نمیاره که مگر اینکه ما خود… رو داریم بحث میکنیم. این پله اول. پس پله اول رو… پله اولی که این حدیث صادر شده… این محفوظ است که قرائن قطعیه به قول استاد بزرگوار آقای بروجردی یک حدیثه ولی کل فقها و علمای شیعه بهش فتوا دادند که مثلا ما مطمئن بشیم که صادر شده که ما مطمئن نمیشیم البته. که با کتاب عرض میکنیم که مثلا مطمئن بشیم… حالا که مطمئن شدیم حدیث صادر شده چه با تواتر که فوق حدیث چه با استفاضه چه با مادون استفاضه چنتا حدیث سنده. تازه ثابت شد که این خم اول رو از بین بردیم شد که این ثابت شد. دومیش چی؟ تقیه نیس از کجاس؟ میفرمایید حدیث از رسول الله صلوات الله علیهه. این پله اول وقتی که حدیث از رسول الله صلوات الله علیهه و قطعی الصدوره پله دوم که تقیه هست اینجا وجود ندارد؟ ولی پله سوم وجود دارد. این حدیثی که از رسول الله صلوات الله علیه قطعا و بطور روشن صادر شده است رو… ندارد ثابت میکنیم ولکن احتمال این دارد که قرآن نسخش کرده باشه و مرتب این کار میشه. مگر این بزرگوار که اول سوره حمد بهش نازل شد و بعدا باسم ربّک اللّذی خلق اون وقت در کتاب احکام داشتن کتاب که به همه نازل نشد. بعد از پنجاه شب از شب عترت رسول الله صلوات الله علیه که فرق داشت. مراجع تقلید به جلد سی ام مراجعه بفرمایید سوره… بعد از پنجاه شب تقریبا پنجاه و چن شب حالا شب… کل قرآن بطورمجمل نازل شد. انّا انزلناه فی لیلة القدر و لاتحرّک به لسان لتعجل به… الی… که به اون اشاره کردم فقط کل قرآن بطور مجمل و مختصر روح قرآن در کل ابعاد بر پیغمبر نازل شد. آیا این کافی است از لحاظ خصوصیات احکام؟ کافیست برای ضوابط کلی؟ اگر کافی بود که خدا نمیفرمود در سوره قیامت و لاتحرّک به لسان لتعجل به انّه جمع… قرءانه… قرءانه ثمّ… میگه اجمالش با منه. تفسیرشم با منه. در تفسیر هم لفظش با منه هم معناش با منه. سه بعدیست قرآن کریم. بعد اول اجمال قرآن که در قلب رسول الله نازل شد بطور لفظ… این جوری. بعد دوم اینست که معانی قرآن بر رسول الله بطور تفسیر نازل شه… عادیه؟ بعد سوم اون معانی تفسیری قرآن باید با الفاظ وحی نازل شه و لذا کتاب احکم آیاته ثمّ فصّل من… احکم فی لیلة القدر لیل واحداً ثمّ فصّل در عرض سه سال انّه حکیم خبیر… اینها حالا (صحبت حضار) جوابتونو دادم جوابتونو دادم. توش هیچی نبود فقط توضیحات. نه وضو داره نه غسل داره نه تیمم… که ما اینجا که راجع به تفسیر قرآنه داریم بحث میکنیم با هم.خب ببینید. پس رجال برادران رجالی چیکار میخواد بکنه برای ما؟ ما در تمام مراحل که حدیث داریم در هر بعدی از ابعاد حالا بشمرم براتون؟ در هر بعدی از ابعاد. حدیث مشهور، حدیث مذموم، حدیث مقطوع، حدیث صحیح، حدیث حسن، حدیث موثق، حدیث ضعیف و حدیث واحد، حدیث مستفیض… و حدیثی که مشهوره به شفا دادن. حدیثی که اجماع منقول است. حدیثی که اجماع مطلق است.اجماع واقعی. حدیثی که اجماع مطلق یا… حدیثی که اطباق، اطلاق. اطباق یا اتفاق صد درصد بین مذهب شیعه س یا برای شیعه س یا برای اهل سنت. تازه… تمام اینها درسته. اطباق است، اجماع است، تجمیع الصدور است، ترکیب الصدور است… خب یکی آخر سر میمونه. نسخ شده است یا نه؟ من میخوام به این حکمی که از خود رسول الله صلوات الله علیه شنیدم. از خود امام صادق شنیدم که از رسول الله بدین طریقه نقل کردن… بخوان عمل کنن باید مراجعه کنن به کتاب الله که آیا آیه نازل شد یا نه؟ اگر احتمال میدهم و احتمالم داده میشه که آیه ناسخه مخصوصا در این اواخر… رسول الله که مشغول بود سوره مائده نازل میشد و احتمال قوی هست که این آخرین مرحلس و خداوند هر کاری میخواد را بکند که آیه وضو نازل شده است فاغسلوا بوجوهکم و أیدیکم الی… وامسحوا غسل بوده و مسح نبوده. وامسحوا برئوسکم و ارجلکم الی الکعبین غسل بوده مسح نبوده. اینجا غسل بوده مسح نبوده ولی آیه وضو نسخ کرد این مطلب رو. (صحبت حضار) اگر چنانچه تقیه هس قطعا. (صحبت حضار) اگر چنانچه تقیه در… امام صادق علیه السلام… حدیث رو نقل فرموده اند از رسول الله تقیه در اون… درسته؟ میفهمیم که تقیه قطعا نیست… چرا؟ برای اینکه امام صادق از رسول الله نقل میکنه. از چی عرض میکنه؟ از آخرین حکمی که بر او نازل شده یعنی با توجه به مائده. با توجه به مائده نازل شده بنابراین فرض کنیم حکم خداست اما ما که زمان امام صادق نیستیم که پله اول، پله دوم، پله سوم (صحبت حضار) مگه… رو امام صادق نمیگد؟… امام صادق خودش از رسول الله نقل میکنه که تقیه هم نیس. در زمان امام صادق نسخ نمیخواد بشه که. بله اگر در زمان خود رسول الله از رسول الله میشنیدیم یا امیر المومنین از رسول الله نقل میکرد اینجا ترمز میکردیم. چرا؟… آمده مثلا ولی وقتی که مقداری از رحلت رسول الله صلوات الله علیه گذشته هرچی نقل نباید بشه شده پس امام صادق قطعا از رسول الله نقل میکنه قطعا ناسخ رو نقض نکرده منسوخ که نقل نمیکنه که. خدمتتون عرض کنم که… خب بنابراین نتیجه. استدعا میکنم برادران عنایت بفرمایید. چون ما نمیخوایم بر خلاف اون… بریم. ما میخوایم موج قرآنی داشته باشیم. امواج هرچه میخواد بشد با کمال احترام موج ما موج قرآنیه. بله؟ پس نمیشه گفت موج شما قرآنیه پس فلان فلان فلان. ما احترام به همه میکنیم. اگر چیزی که فلانها نفرمودند شما فرمودید. اونها فهمیدن ما هم فهمیدیم. ما از این آیه وامسحوا برئوسکم و ارجلکم الی الکعبین میفهمیم که استیعاب مسحه. ما که نمیخوایم عرضی کنیم به اونها که. باید بریم استدلال کنیم. حالا ببینید اگر چنانچه حدیثی هست متواتر یعنی بالاترین حد حدیثی هست متواتر بین شیعه و بین سنی. حدیثی متواتر بین الشیعة و السنی… حدیثیست متواتره بین الشیعة و سنی… این حدیثی که متواتر است بین شیعة و السنة همه فقهای شیعه و سنت حشمت داره… نمونه عرض کنم. آقایون برید مراجعه بفرمایید در کتب استدلال شیخیه در باب الرضاع آیا رضاع در چن جا تحریم میکند؟ فقهای شیعه و فقهای سنی رحمة الله علیهم و رضوان الله علیهم که میشه سنیها عرض میشود که اینجا میفرمایند که هفت تا حداقل حالا هفت تا… که در قرآن سوره نساء ذکر شده… امّهاتکم و بناتکم و و و امّهاتکم اللّاتی و رحمتی و اخواتکم من… سوره نساء رو برخی از… مطالعه کنید اشاره میکنم حالا…. آیه نسخ است در اینکه حرمت رضاییه فقط در دو تا فقط امّهاتکم من… ها؟ و اخواتکم ببخشید امّهاتکم اللّاتی و اخواتکم من…  اخوانکم نیست… نیست … نیست… نیست هیچ نیستند چون صحبت ازدواج نیس. سنت ازدواج داریم… که ازدواج نیس… که ازدواج نیس. فقهای بزرگوار که… من در کتاب صحیح بخاری نگاه میکردم دوتا حدیث از پیغمبر نقل کردن با چه… بهشون عرض شد که اون دختره رو شما چرا نمیگیرید؟ گفت دختر عمه رضاعی منه. این اهانت است به پیغمبر بزرگوارکه خلاف کتاب اللهه مثلا… این تا اینجا. اگر ما در عمق فقه قرآن وارد بشیم و محور صد درصد اصلی ما کتاب الله باشد هیچ چاره ای جز این راه نداریم. پس شهرت چیکار میکنه؟ آقا این حدیث مشهوره اون مشهور نیس. خب چیکار کنیم؟… میگیم مشهور از چه… از اول که مشهور نبود که… سوال میکنیم شما چرا به این حدیث عمل کردید به اون یکی عمل نکردید؟… اون صادر شده. صادر شده و… وجه الصدور هم ثابت کردیم که تقیه هم نبوده. میگم خب آیا منسوخ نیس؟ میماند. یا آیه فرب علی ذلک و نفوس رو خب نسخ کردی. فرض کنیم شما روایاتی نقل کردید ازدواج با زن زناکار توبه نکرده جائز است. نه خیر. از رسول الله… چون بعد از رسول الله که دیگه آیه نازل نشده است که این چیزا رو نقض کنه. خب اگه این رو میگیم میگیم چی؟ میگیم بر خلاف کتاب الله است. آیه نور و حرّم علی ذلک… اگر نتونیم سر آیه باز دربیاریما. اگر من نخوام فتوای خودم را نقض کنم در آیه نه. آیه باید نقض پیدا کنه در مغز من. این مغز رو باید خالی کنم از تمام مردیات و مرعوبات از تمام بایدها و نبایدها از تمام شایدها و نشایدها. آزاد، صاف، مستطیل نگاه کنم به آیه مقدسه قرآنیه بر طبق موازین ادبی و معرفتی فکر کنم تا که مطلب رو بفهمم. محک به دست آمد من دیگه راحت هستم. دیگه نه محتاجم دنبال رجال بگردم نه دنبال نساء، نساء برای زن گرفتنه. دیگه لزومی ندارد انسان دنبال رجال بگرده که این صحیح است… (صحبت حضار) سه پله داره… اشاره کردم. مطالب قرآنی سه پله داره. سه تا. یک. نصی در قرآن داریم چون نص قرآنی… هرچی صحیح اعلایی باشد اجماع باشد اطباق باشد… که. این نسخ یک… مطلب دوم رو میخوام عرض کنم یا سوم. دو ظاهر مستقر. ظاهر مستقر قرآنی کاریش نمیشه کرد. کاری نداریم به… این دو. سه اجماعات ما با قرآن. اطلاقات با عمومات قرآنیه را که خود قرآن اطلاق یا تقیید نکرده یا خود قرآن عامی را تخصیص نداده یا… در قرآن است خود قرآن مقید را مطلق نکرده… مطلق مقید میشود و مقید مطلق دیگه. مگه اینطور نیس؟ هر دو…س بعضی وقتا مطلق است تعمیم میشه. بعضی وقتا مقید است اطلاق میشه. بعضی وقتا عام است تخصیص میشه. بعضی وقتا خاص است تعمیم میشه. اگر قرآن شریف عامی یا مطلقی دارد که خود قرآن عام را تخصیص نداده یا مطلق را تقیید نکرده یا مخصص یا مقیدی دارد که خود قرآن این مخصص را تخصصشان نسخ نکرده است… مطلقه. یا این مقید را مقیدش را تقیدشو نسخ نکرده است و آیه مطلقه که نسخ اطلاق است چه کنیم؟ بریم سراغ احادیث. خدمتتون عرض کنم. ببینید ما در باب خیارات چن تا خیار داریم نزدیک ده تا خیار داریم. خیار مجلس، خیار شرط، خیار حیوان، خیار…، خیار…، خیار و خیار و خیار… این خیارات وجود ندارد که. این خیارات که در قرآن وجود ندارد ما احادیثی که در باب خیارات وارد شده قطعی الصدور نیستند… چه کنیم؟ به این احادیث عمل نکنیم؟… به این آیه عمل کنیم دو اشکال داره. اینکه قطعی الصدور نیستن اینها. بعضی وقتا یه دونه حدیثه. هی از این ور به اون ور از این ور به اون ور. قطعی الصدور نیستن. خب فرض کنین قطعی الصدور باشن. اون که قطعی الصدوره آیا از این که خیار مجلس یا حیوان یا شخص یا… یا… یا… یا چه درست میکند آیا اون احادیث که قطعی الصدور نیستند بتوانیم مقید و مخصص قرار بدیم از برای مطلقات و عمومات… و تجارت قرآن؟ نمیشه… اگر چنانچه این احادیث یقینی الصدور است این احادیثی که به دست ما شیعه از ائمه میرسه و ائمه علیهم السلام احادیث ازشون نقل شده فرض کنیم قطعی الصدور. آیا در تقیید مطلق یا اطلاق… در تخصیص عام یا تعمیم. خب شرط نیس که زمان عمل… بشه… اگر به شما یک امری کردند عام و وقت عمل هم آمد و عمل کردیم. بعد که عمل کردیم خود امر کننده هم آگاه است… عمل کنیم… چون اگر مراد ما خاص بود یا همونجا باید بگی یا قبل از عمل… ها؟ از بعد وقت عمل نگذره اما اگر خدا در قرآن آیه ای فرمود بعد رسول الله دنبالش ائمه دنبالش بعد در زمان غیبت صغرای امام عصر صلوات الله علیه به وسیله بعضی از نواب خاص… چه کار کنیم ما؟ چه خاکی تو سرمون بریزیم؟… نامه ای نوشتن حضرت که امری میکنن که مطلب چنینه مثل… این لا تغسلوا لوجوهکم که بحثش جداس که آیا تغسلوا لوجوهکم که ما صورتو میخوایم بشوییم از پایین از بالا از این ور از اون ور مطلق است؟ آیا… روایات بیانیه هم مطلق است و و و و و. فقط یک حدیث داریم که سندشم قطعیه که عرض میشود از آیه مقدسه… نقل کرده است که اون حدیث برادران بزرگوار داریم فتوا میدن خب ما نمیتونیم فتوا بدیم. باید نسخ کنیم. کی میتونه نسخ کنه. اولا. حالا ثانیا مگر یک حدیث غیر قطعی الصدور،…، غیر قطعی… سه مرحلس مگر میتواند آیه ای رو عرض میشود تعریف کند؟ اونم در چنین موقع خاصی که یک آیه است در کل قرآن. حالا ببینید ما اگر واقعا دقت کنیم یعنی طریقه ای که ما به طور عمومی در حوزه های مبارکه شیعه و سنی تا اندازه ای داریم تا اندازه ای… مبارکه داریم ما همه رو… میکنیم. منتها… که در خط حق هستند… توجه کنید این روش رو اگر ما این محک رو همیشه در نظر داشته باشیم آقا ما دیگه گمراه نمیشیم. وقتی که محک در نظر داشته باشیم که فهمیدیم مراد خداوند در این حکم چیست. خب خصوصیات دیگر رو هم روایات صادره تقیه یا غیر تقیه… ببینید… است یک روایتی که شمر بن ذی الجوشن نقل کرده است از شمر دیگری از شمر دیگری از رسول االله همش شمر است اما موافق قرآنه. قبول کنیم آقا یا نه؟ ما قبول میکنیم بله… باشیم… اما اگر یه حدیثی سلمانی از ابوذری از عماری از چه ازچه از چه از چه نقل کنیم از رسول الله ولی مخالف قرآنه. تکذیب نمیکنیما… نسخ شده… دیگه. پس با سند اینجا و… چی کار کردیم ما؟ وقتی ما محک داریم. اگر شما یک محک طلا دارید و میرید بازار طلافروشا ده هزار حاج آقای پیشانی بسته و نماز خونده گفتن این طلاس اما محک میگه طلا نیس. میگن حاج آقا اشتباه کردید… اما اگر یک لات سر گذر چاقوکش آدم کش بدبخت کچل مچل فلان اومد گفت چیه این طلا نیس میگید بله درست میگید چون وقتی ما محک زدیم طلا نیس چون محک دستمونه. ببینید… میشه وقتی که ما محک دستمون باشه دیگه محتاج این حرفها نخواهیم بود اصلا… ما انقدر دنبال رجال بریم دنبال سند بریم دنبال جمع کردن روایات بریم دنبال احتمالات بریم دنبال احوال بریم دنبال چه. ما قبول داریم چنانکه ما عرض میکنیم در… اما خب ما اول باید افهام کنیم مطلب رو که قرآن چه میفرماید صحیح اعلایی بودن سند چه میکند… سه. (صحبت حضار) حالا میخوام عرض کنم (صحبت حضار) حالا میخوام عرض کنم. سه. مطلبیست که ثابت علی الرسوله در قرآن… درسته؟ عدد رکعات نماز عرض شود که صبح و ظهر و عصر و شب و مغرب و عشاء. این عدد رکعات در قرآن نقل نشده است… نه اطلاعی داریم ما نه مخالف آیه نه عمومی داریم ما نه مخالف. اینجا هم ما به قرآن عمل میکنیم… به یقین هم پیامبر فرموده دیگه. اینطور نیس که اختلاف بین شیعه و سنی باشه اگه من شیعه باشم اینطور اگه سنی باشم اونطور. نه این اطباقیه چیزی که اطباقیست و ضروریست و قله اعلای ضروریاته که شما صبح… نمیشید که. فقط در کجا میبینید؟ ببینید روایاتی که میخواد بیان احکام شرعیه بکند که در قرآن… ها؟ روایات، احکام اصلیه و ضابطیه قرآن دارد که اما روایات اینجا بیان در احکامی را که نه قرآن میگه بله نه غیره قرآن میگه نه. روایات دو جوره. یه جورش این هس که کالشّمس فی رایحة النّهار شک ندارد اصلا… این یجور میگه، اون یجور میگه… چیکار میکنه؟ میگیم اصلا این شرع را باید و نباید را قبول… نداره. اینکه شاید اینکه نشاید… قبول نمیکنیم. پس چی میشه؟ حالا… چرا؟ برای اینکه اگر این حکم وجوب یا حکم حرمت… اگر حکم وجوب یا حکم حرمت در این مرحله قطعی حکم الله بود… رسال باشد، تواتر داشته باشد، در قرآن باشد… باشد… قرآن باشد نه در ظاهر قرآن نه در نص قرآن نه در… در قرآنه نه در تواتره و نه در استفاضه س نیس پس این حکم خدا نیس؟ زیرا اما این مطلب که خیلی از احادیث عمومات قرآن رو میخواد تعریف کنه گفتیم… نسخه. اگر فاصله بشود غیر محصص حدیثی و عام قرآن بین مقید حدیثی و مطلق قرآنی… اگر فاصله عمل بشود یا احتمال فاصله عمل واجبه. اگر فاصله عمل بشود نسخه. مگر حدیث میشود قرآن رو نسخ کنه؟ حدیث نمیتونه قرآن رو نسخ کنه. پس چیکار بکنیم؟ معضله اینجا. خیلی مشکل هست. قاعدتا چی میشه آقایون؟ الان عرض میکنم. چهار. در یکی چاره ای نیس مگه اینکه قرآن یه محوری داشته باشه. محور وعده، محور… حالا نمیدونیم سر خیار. در باب خیارات که شیخ بزرگوار انصاری چقدر در مکاتب بحث فرمودند و کلی نشیب و فراز دارند و طلاب هم مطالعه میکنن یا درس میخوانند آیا احادیثی که در باب خیارات متواتر است… هست؟ نه. متخالف هست خب بله. هم متخالفه هم متواتره… بین الشّیعة و السّنّه س. چیکار کنیم در اینجا؟ ببینیم آیا اینجا شیعه گفته قبول کنیم یا سنی بگه قبول کنیم در قرآن؟ بله؟ با شیعه گفتن و سنی گفتن و صحیح بودن و حسن بودن و غائط بودن و متواتر بودن و مستفیض بودن و اینها… نمیاره. محک رو باید در نظر گرفت. در اینجا وقتی که ما به قرآن توجه میکنیم از آیه نساء همین خیارات رو استفاده میکنیم. بیش از اونچه… چرا؟ و لا تاکلوا اموالکم بینکم  بالباطل الّا ان تکون تجارة… و لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل الّا ان تکون تجارة ان تراض منکم و لاتقتلوا انفسکم. نمیخوایم تحلیل کنیم به آیه. بنده در تفسرة الفقها که در شرح تفسیر علامه حلیست و در سایر چیزهایی که… هستیم من در باب خیارات استناد کردم به آیه. از آیه استفاده میکنیم خیارات رو… کنیم. چرا؟ تجارة… نیستا. تجارة… در قرآن داریما. تجارت. هر معامله طرفینی. مادی باشد، معنوی باشد، مادی و معنوی باشد… رو میگیرد، تجارت رو میگیرد، همه رو میگیره، تمام رو میگیره، غیر قطعی رو میگیره، غیر شرطی رو میگیرد، تمام اینها تجارت است منتها ان تراض. ان تراض موازین شرعه ها نه اینکه ان تراض… نه ان تراض. خب راجب… بحث کنیم… خب چن بعد داره. یک. از اول تا آخر بنده راضی نیستم… باطل میشه دیگه… باطله چون خدا فرمود که لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل الّا تجارة ان تکون استثنا چیه آقایون؟… دوتا حصره… یک حصره. جاء قوم الّا زید اینجا میگه همه جا یک حصره. زید… در زید… هستش اما در اینجا حصر نیست چون ممکنه بعدا… اما در استثناء منقطع دو تا حصره. هم حصر در مستثنی منه است هم حصر در مستثنی. جاء عنهم کل مال یعنی چه؟ اینکه… منکر آیه شد؟ نه. میخواد بگه هیچ آدم نیومده که بخواد… خر تو خر میشه… خب ببینید در اینجا و لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل. این همه اکل ها بالباطل است مگر الّا ان تکون تجارة فقط عن تراض منکم کم کیه؟ طرفین ما، طرفین ما دوتاس، سه تاس هرچه هست. خب اینجا دوتا حصره. یک اکل مفت خوری مطلقها… بخوره یا اینکه راضی باشه ربا باشه پس نمیشه… این مفت خوری بود تا الان… با استناد به این آیه و استناد به آیه ربا. عرض میکنیم که در این سه مورد که فقهای بزرگوار شیعه اینو امر فرمودن و سنی که امر فرمودن ما خب قبول نمیکنیم که بین… و بین المسلم و الکافر یا… معنی کنیم یا اینکه نه خیر طبق آیات قرآن… در اینجا. حالا. لا تأکلوا اموالکم بینکم بالباطل الّا ان تکون تجارة عن تراض. تجارت باشد. عن تراض باشد. منکم هم باشد. اگر هم که کشکی و بیخودی باشد نه. اگر تجارت باشد عن تراض نباشد نه. عن تراض بعضا باشد کلا نباشد نه. طرفین باید راضی باشن. نگاه تجارت از تجاره که… تجارت است مضارع تجارت است مصادره تجارت است، مثاقاف تجارت است همه اینها تجارت است. (صحبت حضار) حالا عرض میکنم. (صحبت حضار) بسم الله… آقا فرمود… ببینید حالا در اینجا. خیار. حالا خصوصیات خیار، خیار حیوانی هم بود مجلسی قرار میگیره. خیار شرط و مجلس. خیار مجلس برای چیست؟ واضحتر… خیار شرط برای چیست؟ وقتی که من با شما معامله ای کردم و در این معامله شرط مشروعی مقرر کردم یا مبنای بر اون شرع مبنایی بر اون شرع گفتم یا اینکه تحت الفظی گفتم این شرع دو حالت دارد. بله؟ سومیست. یک جوریست که اگر این شرط را شما عمل نکنید اصلا من معامله نکردم رضایت نیست. اینجا معامله باطل است یا نه؟ ببینید اینجا خیار داریم. خیار کجاس؟ خیار در اونجاییس که اگر چنانچه این شرط شما عمل نکردید من مختار خواهم بود که معامله را امضا کنم یا نه. چرا مختارم؟ چرا؟ در اینصورت دو بعدیه کارم. یک بعدی که رضا دارم، یک بعدی که رضا ندارم. رضا دارم در اصل معامله. ها؟ رضا دارم در اصل معامله، رضا ندارم در شک معامله. اصل معامله رو خوندم… رو دادم ولی نویسنده گفته که نوشته میخوام. نوشته نباشه نمیخوام یه مطلبی… اگر به او… نوشته ندهید نقصان پیدا کرد معامله. اصل معامله رو که خریدنه قبول دارم. در اینجا وحدت مطلوب نیست… شما میدونید اگر چنانچه در معامله وحدت مطلوب بود از طرف بایع یا از طرف مشتری که صد درصد من با این شرط… باطل… اما اگر چنانچه این شرط نبود نه این است که اصل معامله رو تبعا نخوام. اصل معامله محفوظه منتها اختیاری دارد همونجوری که تجارة عض تراض درسته. من اختیار دارم معامله رو یا بهم بزنم یا بقیه پول رو بگیرم یا شما بقیه پولو برام بریز یا جبران کنیم اینطوری که من شرط کردم یا معامله رو بهم میزنم. پس خیار شرط از کجا دراومد؟ از تجارة عن تراض از خیار… از تجارة عن تراض که خیار… از تجارة عن تراض. خیار ترأض، تجارة عن تراض که من میخوام از شما بخرم همه میخوان از شما بخرن… در اینجا در تبعض سفته من خیار دارم. خب در فسخ معامله بسم الله. اگر من اصل معامله رو نخوام که اصلا دیوونه ام… نمیخوام. اما اگر چنانچه اینجا تعهد مطلوب اصل معامله رو میخوام در فرعش من حرف دارم. یا قبول میکنم یا قبول نمیکنم. یا قبول میکنم با اینکه… بدید یا قبول میکنم یا نه یا رد میکنم معامله رو. قبوله؟ تمام روایات و خیارات… آیه نساء بوده… ما… وقتی که اصل شد بر آیه نساء اینجور نیس که صد درصد اونچه از آیه نساء فهمید رو از… نه. فقط… بوده. ببینید. دیروز عرض کردم یا. عرض کردم که اقوال چیکار میخواد بکنه؟ اقوالی که صادره از معصومین علیهم السلام چیکار میخواد بکنه؟ میخواد… بگه؟ میخواد چیزی که در دلالت قرآنی حکم خدا دلالت کرده… بگه. نتیجه میشود که پیامبر و ائمه از خدا… ترن. اگر میخواد تعبیر بگه… اما اگر میخواد بیان مفهوم کند که همه نمیفهمن. بیان اسلام اینست که همه نمیفهمن. همه نمیفهمن نه این است که نمیشود بفهمن. میشود… مگر همه کسانی که قرآن رو قبول دارن… نه. بنابراین شرع مداران قرآنی باشن تعظیم کنن. معنیش این نیس که قرآن قاصر است یا مقصر است در تعبیر. نه. چیزهایی که باید فهمید و شاید فهمید و میشود فهمید کسانی هستن که… کسایی هستن که مقصرن.