جلسه سیصد و چهل و چهارم درس خارج فقه

حج

بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و علی آله الطاهرین
اللهم صلی علی محمد و آل محمد

اِحرام، لفظاً و مَعناً مورد توجه خاص آیاتی از قرآن شریف و روایاتی در سنت مبارکه اسلامیّه هست. مثلاً {یَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ وَ إِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا}

از مهمترین محرمات در حالت اِحرام، قتل صید است که در جای خود عرض خواهیم کرد. شخص محرم خودش در صید خداست، پس چگونه به خود اجازه می دهد که صید کند حیوانی را؟

ضرورت مطلب دیگریست که در جای خودش باید بحث بشه پس{لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ}از این {وَأَنْتُمْ حُرُمٌ} استفاده می شود که خود اِحرام که قدم اول است در بابِ حج و عمره، یک حالت تدریبی و یک حالت تربیتی بسیار مهم است که دربر دارد در کل محظورات خودش تمام مناسب حج و عمره را. یا اینکه در آیه دوم سوره مبارکه مائده {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ}{وَلَا آمِّينَ الْبَيْت} این {آمِّينَ الْبَيْت} احرامه، آمّین جمع آمّه، آمّ یعنی قاصد، کسانی که قاصد بیت هستند، اینجا نباید که شعائرالله رو احلال کنند. از اینجا مطلب دوم استفاده می کنیم، کسی که آمّ بیت است و قاصد بیت است طبعاً کسی است که {فَمَن فَرَضَ فيهِنَ الحَج}حالت احرام به خود گرفته. مادام که انسان حالت اِحرام به خود نگرفته، این از آمّین البیت نیست. آمین البیت بُعد اصلی و همگانیش عبارت است از عمره و یا حج در هر قسمی از اقسام سه گانه این دو.

پس آمّین البیت، وقتی انسان از قصدکنندگان بیت است که در حالت انجام عمل عمره و یا عمل حج است، اینجا نباید شعائر الله رو عرض شود که احلال کند. شعائرالله عبارت است از کل مشائر حج و عمره. اعمال حج و عمره، اعمال حج و عمره به وجه العام شعائرالله است ولکن بعضی هاش شئیره اعلی و اولایی است که مثل شئیره طواف و شئیره سعی بین صفا و الموره.

– صید یعنی اینکه یک حیوان را ذبح کنه مثلاً و یا مثلاً اون چیزیی که تو بدنشه و فرمود که ایشون صید خداست، اینجا یعنی چه معنا میده؟

-معنی صید خدا این است که انسان در حالتی که محرم

-یعنی خدا صیاد میشه اینجا؟

-به این معنا که انسان صید خداست یعنی خود را انسان در دام رقّه عبودیت خدا انداخته است.

-همیشه همینه؟

-می‌فهمم ولی اینجا حالت خاصه است.

فلذا در حالت اِحرام بسیاری از محللات حرام میشه. اون محللاتی که عنوان شهوانی داره و خدا حلال کرده‌ها، در این مدرسه تدریبی احرام حرام میشه. زیر عرض شود سایه بودن که در حالی آفتاب است و چه و چه و چه، این ها که این صید خاصه

-معنی همین صید خداست؟

-بله، عَبد همیشه در صید خداست ولیکن الان محور صیده. یعنی قسمتی از محرماته عرض می‌شود که که بر انسان هم محللات هم بر انسان حرام شد.

حالا، این اِحرام که یک شمه ایش رو دیروز عرض کردیم، این دارای واجبات 4 گانه ایست که 3 تاش رکنی‌ست و یکی هم غیر رکنی. از واجبات رکنی اِحرام میقات است.

در صفحه 113 مناسک مراجعه بفرمایید. میقات، میقات از نظر لغتی مفعال است. میقات هم زمانی است و هم مکانی، از وقته، وقت قرار معینی که گذارده می‌شود از برای یک کاری، قرار معینی که از برای آغاز حج و آغاز عمره گذارده می‌شود، یک قرار مکانی دارد و یک قرار زمانی. قرار مکانیش اونی‌ست که بهش میگند مواقیت، مکان های معینی که ذکر شده و ذکر خواهیم کرد. و قرار های زمانیش{الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الحَجَ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ} ببینید این میقات زمانی ذکر کرده‌ها {يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ}یعنی مَوَاقِیت الحَجّ، پس میقات حجه، أهلّه مواقیت حجّه، یعنی این هلال شب اول شوال که درآمد، میقات حج است برای اعمال عمرش و هلال شب اول عرض شود ذی الحجّه که درآمد این میقات این است که اعمال حج در ذی الحجه انجام می‌گیره.

پس بنابراین میقات از نظر ادبی و لغوی در انحصار میقات مکانی نیست. بلکه میقات زمانی هم هست و در قرآن میقات زمانی ذکر شده.{قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ} جایگاه و پایگاه احرام. وقت معین حج یا عمره. ببینید این حجه، جایگاه و پایگاه احرام میقات مکانی است، وقت معین حج یا عمره که زمانیست.

که اسم مکان و هم زمان است و شامل هر دوی زمان و مکان احرام. میقات مکانی در اختصاص احرام حج و عمره است. میقات مکانی برای غیر حج و عمره ما اصلاً نداریم، به هیچ وجه من الوجوه. یک مکان خاصی از برای عبادتی داشته باشیم که در غیر اون مکان خاص نشود. نماز را هر جایی می توانیم بخونیم، مغصوب نباشد، چه نباشد، بله، ولی هیچ لزومی نداره که در مسجد باشه یا در کجا باشه، ولکن وقتی انسان می خواهد خود را آماده کند که از آمّین البیت الحرام باشه، باید در جای معینی که خدا مقرر کرده که قبل از اونجا نمیشه، بعد از اونجام نمیشه، میقات مکانی در اختصاص میقات حج و عمره است که در مکان های مخصوص بایستی انجام شود و زمانی‌اش

(صحبت حضار)

-چون در راه حجه، میقاتگاه در راه حجه

-کسی مکه باشد مثلاً، از اونجا بخواد برگرده، میقاتگاه

-اون فرق می کنه، هیچکومش حرج  نیست، برای اینکه این میقات ها، ما ده تا میقات داریم برای بعضی ها میقات خود مکه است.

– نه من عرضم اینه که اونایی که خارج از مکه هستند مثل ماها، اونجا بودیم مثلاً مکه بودیم، حالا دوباره بخوایم برگریم  تکلیف چیه؟

-کجا برگردید؟

– برگردیم میقاتگاه

-میقات برای چی؟ برای حج یا عمره؟

– برای حج

-اگر برای عمره مفرده میخواهید برگردید

-نه حجه

-برای حج می تونید برید حدیبیه، حدیبه25 کلیومتره، چیزی نیست که یه شهره دیگه، کجا حرجه؟

-بالاخره

-آیا خود اصل اینکه شما از خودتون یا تهرانتون برید مکه حرج نیست ولکن از مکه خارج بشید 25 کیلومتری محرم بشید این حرجه؟ کجاش حرجه؟ حرج نیست؟

-برای کسی که مریض باشه

-اون که از اصل معذوره اصلاً

-نه اونطور مریض، مثلاً مثل بنده پام درد دارد

-با ماشین میارنت، با ماشین برمیگردوننت.

-بالاخره کمی حرج هست

-هیچی حرج نیست، اصلاً

بله، میقات مکانی در اختصاص احرام حج و عمره است که در مکان های مخصوص بایستی انجام شود و زمانی اش شامل تمامی مناسک این هر دوست و یا بهتر، که مناسک حج و عمره دارای دوگونه میقات است. هر دو در مکان و زمان خاص انجام می شود. بله، مگر عمره ی مفرده ای که به جای تمتع نیست و عمره مفرده ای که در ایام عرض شود که اَشهُرِ معلومات نیست، اَشهُرِ حج نیست، اون مطلب دیگریه، ولکن محور احرام و محور حجِّ عمره عبارت است از اَشهُرِ معلومات و میقات اِحرام نیز که مکان و پایگاه احرام است از نظر زمان نیز، چنانکه در اِحرام حج عمره تمتع میقات زمانی هم هست.

ببینید میقات مکانی اِحرام ، میقات زمانی هم هست. شما نمی توانید برای عمره تمتّع در یکی از مقاتیت محرم شوید، مگر اینکه در اَشهُرِ حج باشید. اگه در اَشهُرِ حج نباشد، چه قبل، چه بعد نمی‌توانید، مگر در اِحرام عمره مفرده که زمان معینی ندارد. کدوم عمره مفرده؟ اون عمره مفرده ای که عرض شود که جداست از هر حجی از حج ها. اون عمره مفرده ای که نمیخواد جای عمره تمتع رو بگیره.

قرآن تنها از میقات زمانی نام برده که طبعاً آغازش میقات اِحرام است{يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ  قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ} پس أهلّه که هلال شوال باشد، یکی از ، أهلّه هلال شواله، هلال شوال وذی القعده و ذی الحجّه  این سه هلال میقات اند، نشان دهنده ورود این ماه اند. پس ما باید که ورود این سه ماه را که اَشهر حج است بدانیم تا در این ماه ها بتوانیم محرم بشیم. وگرنه در غیر اون‌ها نمیشه.

(صحبت حضار)

-{قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ}این معلوم، والحَجّ

-{مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ}

-همین دیگه، ما هم همینو داریم میگیم

ما از اول هر کدوم رو که استفاده کنیم، یعنی أهلّه مواقیت حجه، کدوم أهلّه مواقیت حجه؟ أهلّه {الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ}

ببینید أهلّه{الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ}مواقیت حجّه، و إلاّ هلال فرض کنید رمضان یا هلال محرم که از مواقیت حج که نیستش که. پس قرآن میقات را و مواقیت را استفاده کرده در زمان محرم شدن و زمان اعمال حج یا عمره. هلال های ماه زمان های معینی است برای مردم و حج. زمان احرام و سایر اعمال عمره تمتع و حجّش و هم برای حج قران و افراد ولی عمره مفرده زمان خاصی ندارد که اون فرق دارد.

دور هم نیست که میقات یک جا بر هر دوی زمانی و مکانی دلالت کنه که همینطورم هست، میقات هر دویه، که زمانی اش از وقت که اصل ماده آن است و مکانی است از خود میقات.

حالا میقات مکانی احرام. اینو من قبلاً حضور برادران عرض کردم که در فقه هم داریم که آیا می شود با نذر یا عهد یا یمین، انسان قبل از میقات یا بعد از میقات محرم شه؟ خب نه. چون نذر و عهد و یقین باید متعلش راجع باشه. و اینجا متعلش چیه؟ بدعته، مثل شروع کردن نماز ظهر قبل از ظهر، با نذر درست میشه؟ شروع کردن نماز ظهر بعد از غروب؟ با نذر درست میشه؟ نمیشه. و اگر روایتی در این زمینه دارد، اولاً دلالت ندارد، ثانیاً اگر دلالت دارد علیل است این روایت چون در مقابل ضرورت این بدعته.

-بدعت نمی‌شود حاج آقا،……

-بدعت چیه؟

-عرض شود که، اونی که نذر کنه از 20 شعبان روزه بگیره تا آخر رمضان

-آخه روزه حد معین نداره که، ما احرام رو داریم میگیم.

-صبر کنید آخه، از ارکان احرام مگه میقات نیست؟

-بله

 -خب، ما این رکن رو نادیده بگیریم و نذر.

-به میقات که میرسه،…..

-نشد، به میقات که رسید از میقات لبیّک می گه یا نمیگه؟

-بله.

-پس بنابراین نذر قبل از میقات نشد،

-مثل همین…..

یکی از اشتباهات اینه که ببینید، خیال میگن که میقات بستنی است، ببخشید اِحرام بستنی است، اِحرام بستم در جدّه و از حدیبیه، عبور کردم لَبّیک گفتم، نخیر اِحرام نبستی، احرام بستنی نیست، اِحرام اصلش …. است و  لَبِّیک است و میقات و فرعش لباس احرام پوشیدنه.

 بنابراین شما اگر در میقات معین، اون میقاتی که ازش عبور می کنید، اگر اون میقات تلبیه و نیت و این ها رو نداشته باشی که محرم نیستی اصلاً و اگر همان جا پیدا کنی و استمرار کنی مطلبی نداره، من به مکه که رسیدم در این بعد از انقلاب که سفری رفتم، سوار یه ماشین مسقفی ما رو کردند و یه جوری  من سرم رو کردم بیرون، به قولی می‌گریستم، اونجا لَبّیک به سرعت گفتم و خب لباس احرام تنم بود و مطلبی نبود. و سر بیرون بود چون عرض شود که روز بود و نباید که انسان استدلال کنه.

 بنابراین، این مطلب اصلیه. مثل اینکه انسان نه آدمی که مستطیعه، آدمی که مستطیع حج است، دیگه الان چند روز دیگه باید بره حج، نذر کند که من روز عرفه در کربلا باشم، این نذر چه طوره؟ این نذر باطله، چون متعلق نذر حرامه  نه بدعته. ولی در اینجا متعلق نذر بدعته یعنی فوق حرامه. یه مرتبه حرامه، یه مرتبه بدعته. در اینجا من نذر کنم که قبل از میقات که رکنی است از ارکان احرام، من این رکن رو نادیده بگیرم با نذر، با نذر رکن اصلی رو، مثل اینکه من محرم شم بدون لَبِّیک، چه طوره آقا؟ نذر کنم محرم شم بدون نیت باز چه طوره؟ نذر کنم محرم شم بدون پوشیدن لباس احرام، این که آسونتره که. آیا لباس احرام واجبتر است یا لبیک و نیت میقات؟ لبیک و نیت میقات که این ها از ارکانه، خب شما اون واجب رو نمی تونید با عرض شود که حتی مستحب رو شما با نذر نمی تونی مستحب رو حرام کنی، نذر کنم که من نماز شب نخونم، می تونی؟ نه، تا چه رسد واجب را و تا چه رسد این عرض شود که رکن رو.

-زمانی که احرام می بندیم، بلاخره احرام یا عمل خاصی است و همینطور نیت مخصوصی که در اونجا یا ترکیب هر دو

-مرکب از 3 چیزه، مرکب از 3 چیزه،

-بله، کسی که از مدینه احرام بسته و داره میره به میقات که رسید خب همون عمل رو اگر

-از مدینه احرام بسته،

-اگر منظور نیته، همونجا نیت کنه.

کجایید شما؟ از مدینه احرام بسته یعنی چه؟ یعنی از مدینه، یعنی اونی که بعداً بهش وارد می شه پوشیده، بسم الله، ولی از مدینه واجب نبوده لباس احرام بپوشه، پس بنابراین از مدینه محرم نشده، وقتی که رسیده به مسجد شجره یکی از واجباتی که باید تحصیل کنه هست، اما 3 رکنی که باید اینو محرم می‌کند نیست. این 3 رکنو اونجا انجام میده اما

-این درست نیت….

-میدونم، اما اگه این 3 رکنو قبلاً انجام بده چی؟ ما اینو داریم بحث می کنیم؟ اگه نیت نذر کند که در مدینه من محرم شم، باطله این نذر. چرا؟ چون مدینه که میقات نیستش که، باید این نذر راجع باشه. و یا به ….. اینجا واجب است. نذر کند که من در فلان میقات نه در فلان میقات محرم شم. اگر جایز باشه بسم الله

-مثل اینه که نذر کنه نماز مغرب رو حالا نیت کنه بخونه

-نذر کنه که نماز مغرب رو قبل از مغرب بخونه، نمیشه

میقات مکانی احرام، از مجموعه احادیث باب میقات چنین می نماید که تمامی میقات های احرام را 10 مکان است مجموعاً، مکه مکرمه، البته برای گونه های مختلف دیگه نه اینکه یک جا، مکه مکرمه، مسجد شجره، البته 2 مسجد شجره ما داریم، یک مسجد شجره که رسول الله از اون محرم شدند در حج الوداع (ص) در مدینه مکرمه، یک مسجد شجره، شجره رضوان است در نزدیک حدیبیه که نزدیکتره به مکه است، یعنی حدود 2 کیلومتر از مسجد حدیبیه فاصله میگیره و به مکه نزدیکتره، مسجد شجره، مسجد قرن المنازل در طائفه، مسجد جُحفه که الان نوعاً میرن جُحفه و محرم می شن و یکی از اشتباهاته، برای اینکه ما در روایات می خونیم بعداً که کسانی که عبور از جُحفه دارند در جُحفه محرم گردند، یه مرتبه عبور از خود جحفه دارند، باید محرم بشند، یه مرتبه عبور از 2 فرسنگی یا کمتر دارند، خب محرم شوند، اما عبور از 200 کیلومتری بگذرد چه طور؟ کسانی که میخوان محرم شوند، مثلاً مدینه محرم نشده یا از جده میخاد مُحرم بشه یا از جای دیگه، میرن جحفه، جحفه یه جایی است که از جاده بسیار پرته، قبلاً در جاده بود، الان جحفه از جاده بسیار پرته، چند صد کیلومتر باید برن توی اون جاده پرت، مکان پرت و محرم بشن، غلطه، برای اینکه اصلاً میقات هر دسته ای، مربوط است به اونجایی که از میقات معمولاً عبور می کنند. اگر عبور از خود میقات است یا عبور از 2 فرسنگی، 12 میلی میقات است، بسم الله و إلاّ نه، پس اصلاً میقات در جحفه معنایی ندارد یعنی احرام در جحفه بالفعل هیچ معنا نداره اصلاً. کسانی که وارد در جده میشن، خب از جده عبور می کنند و میقات اول که غیر از مواقیت خمسه است،حدیبیه است. از حدیبه یا از مسجد شجره رضوان که از اونجا رسول الله برای عمره حدیبیه اونجا محرم شدند و کسانی که از مدینه میان، خب در مسجد شجره، کسانی که از مدینه نمیان از طریق طائف میرن، در قرن المنازل طائف. بلاخره از چند، 3 حال خارج نیست. یا از خود یکی از مواقیت عبور می کنند، بطبیعت الحال، مُحرم میشن، یا از 2 فرسنگی، باز محرم می شن، اگر نه خودشه نه دو فرسنگیه باید همینطور بیان بیان بیان تا اونجایی که آخرین میقات به مکه مکرمه است. یعنی به هیچ میقاتی نرسن، اون میقاتی که بالاخره هر کسی بهش برخورد میکنه بلا استثنا عبارت است از حدیبیه. از حدیبیه محرم میشن، آقای حکیمم اخیرا فتوا داد، قبلاً فتوا نمی داد، ولی این از نظر ادلّه اینطوره که وقتی که شما واجب است اگر عبور کردی، لِمَن مَرَّ عَلَیها، محرم شوید اگه مرَّ عَلَیها نبود، وقتی که مرّعلیها نبود، نه مسجد شجره، نه قرن المنازل، نه یلملمنه، چه که در وسط دریاست، حالا وسط دریا افتاده، شما از اونجایی که عبور می کنید و همه حجاج اتوماتیکی، بلا استثنا چه کسایی که طیاره برن، با کشتی برن، با ماشین برن، پیاده برن، تمام از عرض شود که حدیبیه عبور می کنن پس در اونجا محرم میشن، این اجمالی است که از تفصیل که بنده عرض کردم.

عرض می‌شود که مسجد جحفه، جحفه همون جایی است که رسول الله امیر المومنین (ع) رو در راه برگشت از حجه الوداع به مقام ولایت انتخاب فرمودند.

یلملم، وادی عقیق، البته کیلومتر هاش هم بعد خواهیم عرض کرد. محاذات میقات در این 5 جای اخیر، البته، این محاذات میقات یه مطلبی داره باید عرض کنم، ببینید، اصولاً وقتی فرموند، مَنْ مَرَّ بِمِیقَاتٍ، باید محرم شود، دیگه محاذات مطلبی نیست، مگه محاضات نزدیک باشه، اما اگر از 2 فرسنگی میقات شما عبور کردید، شما از میقات عبور کردید؟ نه. پس الحاق 2 فرسنگی میقات بر میقات احتیاج به نص داره. و این نصّ در مسجد شجره هست فقط، مسجد شجره مدینه. اما در سایر مواقع این نص نیست.

-در جحفه هم …..

-بله؟

-که چی؟

– که درخود جحفه عبور کند،

-اون حرف دومه

حرف اول اینه که الان دارم عرض می کنم که از نظر دلیل، دلیل فقط الحاق کرده است محاذات 12 کیلومتری مسجد شجره مدینه را، بقیه رو چی؟ بقیه رو حالا عرض میکنیم، بقیه رو عرض می کنیم که این محاذات 12 کیلومتری مسجد شجره که اینم به حساب میقاته، این القاء خصوصیت میشه، یعنی هر میقاتی، کما اینکه کلّ علما فرمودند و حرف درستی هم هست، برای این که یا باید از خود میقات اِحرام، محرم شد. خب، این مطلب بیّنه، یا نه مرحله دوم این است که، پله دوم، از محاذات میقات، از محاذات میقات چون محور میقات ها که میقات اول بوده است در حج الوداع رسول الله مسجد شجره بوده، در اونجا اجازه دادند که از 12، عرض می‌شود که از 2 فرسنگی مسجد شجره محرم شید، اینجا القاء خصوصیت میشه، یعنی چه مسجد شجره باشد، یلملم باشد، چه باشد، چه باشد، چه باشد، وَلاسِیَما، برای کسانی که عبور از خود میقات ندارند، اگر کسی عبور از خود میقات داره، …… نداره بره جلو، اما کسی که عبور از خود میقات نداره ولکن عبور از 2 فرسنگی و کمتر دارد، در اینجا تنزیل شده است این عرض شود که میقات در 2 فرسنگی به میقات عرض شود که به خود میقات، احرام شدن، محرم شدن در خود میقات. بنابراین این القاء خصوصیت میشه از مسجد شجره و به کلّ این میقات ها می خوره.

-طیاره اگه بره اونجا….

-اما طیاره، طیاره که که از آسمون بره، از قضا منم در اون حبس دومی که ما رو کردند، ما رو از زندان مدینه بردند به فرودگاه و ما رو سوار کردند که من محرمم می خواستم باشم، سوار کردند و ببرند مکه، من البته ملابس احرام رو تنم کردم و به یه وضعی که مقارن مسجد شجره بود محرم شدم و این سوال از من شد که خب در فضا انسان می تواند عبور فضایی کند از میقات و و محرم شه؟ خب اینجا من عرض کردم که حالام همینو عرض می کنیم که اگر 12 کیلومتری باشه یا کمتر بله، اما اگر بیشتر باشد در اونجا نمیشه. باید چی کار کرد؟ باید وقتی که این پیاده میشه در جده، از جده برود به طرف مکه و در طریق مسجد حدیبیه‌ست، از اونجا محرم بشه.

(صحبت حضار)

-نه دیگه، اگر فاصله کمتر از 12 کیلومتر بشه میشه به حساب همین نصّ

خب عرض می شود که محاذات میقات در این 5 جای اخیر، هشتم، جایی که پیش از میقات برای اِحرام نذر کنم، این رو من نقل کردم از علما و قبول ندارم، جایی که پیش از میقات برای اِحرام نذر کند قبول ندارم، اینو بعداً بحث خواهیم کرد.

نه، خانه خود محرم، خانه خود به معنای کی؟ کسی که جایگاهش و مکانش در خود مکه است. بنده وقتی در مکه موندم و تقریباً 2 سال شد در اینجا برای خودم حساب کردم که ما دیگه مکی خواهیم بود، وقتی مکی هستیم ما برای عمره مفرده، من از خود منزل محرم می‌شدم چون ما مکی حساب میشدیم. حالا پس خود منازل کسانی که در مکه هستند یا اهل اصلی مکه هستند یا اهل متوطّن هستند، خود منزل میقاته. این یه مقداری جواب اون فرمایش شما هست که از مکه حالا یه جای دیگه نه، اگه اهل مکه است نخیر، اگر اهل مکه است البته برای عمره، نه برای حق، از برای حق افراد باید بره از میقات محرم بشه.

– فرمایش درسته ها، … شرطش وصاله، یه بلاخره

-….مال سفره، در اونجا صدق این باشد که{اَهلهُ حاضری المَسجد الحرام} و ما صدق این مطلب برای ما شد، چون نمی دونستم که بعد از دو سال ما رو باز  بیرون می‌کنند که، ممکنه 20 سال زندان بمونیم مثلاً.

دهم، اَدنَی الحِل، اَدنَی الحِل که چیه؟ مسجد تنعیم، 5 کیلومتری مسجدالحرام، الان در وسط مکه‌ست مسجد تنعیم. مسجد تنع 5یم کیلیومتری مسجد الحرام است، حدیبیه، 25 کیلیومتری مسجد الحرام است، جعرانه و مسجد نَمِرِه که 12 کیلیومتری مسجد الحرامه بهترین جاهای عالمه، البته جاهای دیگری هم هست

– این محاذات در 5 جای اخیر، یه ابهامی در محاسبش هست….

-از هر طرفی که محاذات باشه 2 فرسنگی باشه، بله، این تفسیر چون بعد می بینیم ما اینجا دیگه عرض میکنم، محاذات در 2 فرسنگی، حتی در مسجد شجره دارد، این خیلی جالبه ها، راجع به مسجد شجره هست که مستحب است کسانی که از مدینه به مکه مشرف می شوند داخل مسجد شجره نه، بلکه بیرون مسجد شجره محرم شن. این حساب داره ها، با اینکه خود مسجد شجره میقاته ولی مستحب است بیرون مسجد شجره محرم شن، این حساب داره. یکی از حساب هاش این است که اصولاً محرم شدن آغاز در به‌دریه انسان است و این دربه‌دری مناسبت با سقف و فضا و مسجد و فرش و این حرفا نداره و لذا مستحب کردند که شما در بیرون مسجد شجره، عرض شود که محرم بشید.

-در 5 جای اخیر که فرمودید، به استئنا مکه مکرمه….

-عرض می شود که بله در مکه محاذات نیست دیگه.

-خب اگر در 2 کیلیومتری مکه باشه کسی نمی تونه اِحرام ببنده؟
– نه

-خب اگر میقات اونجوری باشه، القاء خصوصیت باشه خب فرقی نمی کنه.

– نه این القاء خصوصیت  در 5 میقات شده فقط ، فقط 5 میقاته.

– بالاخره القاء خصوصیت رو علما کردند

– فقط در 5 میقاته، نه علما کردند نیست، ببینید در روایت که دارد که در مسجد شجره عرض شود که 12 کیلومتری، مسجد شجره از 5 میقات اصلی است. ما فقط در 5 میقات اصلی می توانیم عرض می‌شود که القا خصوصیت کنیم، در بقیه رو ما، مثلاً یکی از میقات هایی که میقات  ادنی الحل، مسجد تنعیمه، مسجد تنعیم 5 کیلومتری عرض می شود که کعبه است. اونوقت اینجا میگیم 12 کیلومتری ما، پس از خود مسجدالحرام ما محرم میشیم، چون محاذاتش کمتر از 12 کیلومتره، نیست. نمی‌خوام اینجا دلیل بیارم، میخوام عرض کنم که ما 5 محور از برای محور داریم. 5 محور اصلی برای کل کسانی که حق تمتع دارند چه و در این 5 محور میقات هم خود این 5 محور است، هم 12 کیلومتری اما در بقیه نه دیگه، 12کیلیومتری در کار نیست.

(صحبت حضار)

-آخه دلیل فقط میقات بُعد اول رو میگیره.

– دلیل میگیم مسجد شجره

– می فهمم، ولی از مسجد شجره شما اگر یک القا خصوصیت بکنید میشه، اما دو القا خصوصیت کنید نمیشه، یک القا خصوصیت این است که مسجد شجره با عرض می شود که با قرن المنازل و چه و چه و این ها، که خارج از مکه است این 12 کیلیومتری، اما خب القا خصوصیت دوم بکنید که حتی در میقات های که در خود مکه است خب این نمیشه.

در اونجا ممکنه حرف کسی داشته باشه. یعنی اونجا جای حرف هم هست تقریباً، ولکن خیلی بشه حرف زد این است که القا خصوصیت از 5 میقات اول بشه. 5 میقات دوم دیگه در حقیقت دیگه دوبله میشه.

– این  روایت تناقض نمیشه…این فاصله ها با هم فرق میکنه؟

-کدوم؟

-یعنی همون روایتی که در قاب

– نه، میگه همه میقاتن آخه، میگه همه میقات است. نمیگه همه برای همه، لِمَن مَرَّ عَلیها، توجه می فرمایید، مسجد شجره میقات است برای اینکه جده وارد شده؟ نه، کسی که از مدینه وارد شه، یا اینکه قرن المنازل میقاته برای که از طائف وارد شه، نه اینکه از جده وارد شه، چه تناقضی؟

-تنعیم  چطور؟

-تنعیم که ادنی الحله، مال میقات عمره و مفرست، عمره و مفرده عرض شود که، انسان در اونجا محرم می شه، کسانی که در مکه هستند، مسافره، بنده مسافرم رفتم حج انجام بدم، عمره تمتع رو انجام دادم، بعداً دلم خواست عمره مفرده انجام بدم یا بین الحجِّ و عمره یا بعد از حج، از خود مسجد تنعیم، این کارو می تونیم انجام بدیم.

-اونوقت دلیل که یک ماه باید فاصله

-اونو قبول نداریم. این به بحثه خودش که آیا بین العمرتین لازم است فاصله یا نه؟ بعضی میگن 1 ماه، بعضی میگن 10 روز. بعضی که خیلی کم اند و ما از همون کم ها هستیم، این هست که هیچ فاصله لازم نیست. بین عمرتین هیچ فاصله ای نیاز نیست.

این یه مطلب، مطلب دوم، آیا بین الحجّ والعُمره التمتُّع، بین عمره تمتع و حج اصلاً می شود ولو با فاصله عمره انجام داد؟ آقایون می فرمایند نه، ما عرض می‌کنیم بله، این در جای خودش میاد.

خب عرض می شود که مثل اینکه وقت گذشت، بله، خب، این‌ها میقات های مکانی احرام اند، چنانکه شرح خواهیم داد و میقات های زمانی احرام، سه ماهه حج، شوال، ذو القعده و تا پیش از روز و تا پیش از ظهر روز عرفه. این مال میقات عمره تمتُّع است. تا اندازه ای که بتواند همه اعمال عمره تمتع را انجام دهد و به وقت اختیاری عرفه برسد، نه وقت اضطراری، وقت اختیاری عرفه که عبارت است از ظهر یا اینکه بعد از ظهر تا غروب.

دو، پس از انجام عمره تمتع تا هنگامی که بتواند از مکه برای حج تمتع مُحرم شود و خود را برای وقوف اختیاری عرفات برساند. اول مکه مکرمه، میقات حج تمتع است، حج تمتع، شما که عمره تمتع انجام دادید، میخواید محرم شید برای حج تمتع، میگیم شما از خود مکه و بهترین جای مکه خود مسجد الحرام است، کسی هم که منزلش یا به عنوان مجاورت موقت مثل ما یا تمطّن در مکه باشد، یعنی داخل حرم، اضافه بر حج تمتع برای عمره مفرده و حج قران و افراد هم می تواند از منزلش باشد، ولی برای عمره تمتعش مستحب موکد یا احتیاط است که از خارج حرم محرم شود. احتیاط هم وجود نداره اصلاً و همه این ها در صورتی است که آن هنگام داخل حرم بشه، اگه خارج حرم بشه نه.

اگر خارج حرم که 4 فرسخ در 4 فرسخ از کعبه است، اونجا باید که از میقات محرم بشه. یا اینکه از میقات های 5 گانه یا حداقل از میقات های نزدیک مثل حدیبیه که اگر خارج حرم بود، چنانچه پیش از یکی از میقات های 5 گانه است، از همون میقات، این یک، وإلاّ از خارج حرم محرم شود، یه مرتبه است این کسی که مکی ست، پیش از یکی میقات های 5 گانه است. خب، همین میقات های 5 گانه ای رسمی و اما اگر بعد از میقات ها ی 5 گانه است، کسی که در جده است، در جده، جدّه بعد از کلّ مواقیت است هم محاذاتاً، هم اصلاً، یلملم هم که میگن در دریاست خیلی فاصلش بیشتر از 12 کیلومتره که کسی که بخواد در جده محرم شه به عنوان محاذات میقات که آقایون می فرمایند اصلاً به هیچ وجه درست نیست. نه میقات است و نه محاذی میقات. و نذر احرام در حجه هم نذر بی خودی است، در جده هم نذر بی خودی است.

پس بنابراین از کسی که در جده است با اینکه میقاتش خود مکه بود اما الان چون در جده است از جده باید به حدیبیه که رسید، در حدیبیه و باید محرم شه بعد عرض شود که عمره ش رو انجام بده و إلاّ از خارج حرم شود که حدیبیه و غیر حدیبیه.

 مکه مکرمه اضافه بر این حالت اختیاری در حال اضطرار نیز میقات است. البته برای آنانکه در غیر حج تمتع از تمامی میقات های اصلی 5 گانه و فرعی ادنی الحِلّ معذور اند، اصلاً معذور بود که مُحرم بشه، هم در اون 5 میقات هم در جای دیگه معذور بود، نشد محرم بشه، اصلاً راهش اون طرفا نبود و نمیشد، ولی واجب است حتی الامکان هر چه دورتر از مسجدالحرام محرم شود، دورتر از مسجدالحرام یکی از دورتر هاش عبارت است از مسجد…. از اونجا مُحرم میشه. این مال کسیه که معذور باشه البته.

بنابراین مکه مکرمه فقط میقاته حجه تمتع است و میقات اهل مکه اعم از مقیم و مجاور است. در صورتی که فعلاً همانجا باشد که برای عمره مفرده و حج قران و افراد و عمره تمتع نیز می توانند از منزلشان محرم شوند. گرچه احتیاط شدید، خصوص در عمره تمتع، احرام از ادنی الحِلّ است، باز دلیل داره و ادنی الحِلّ میقات، ادنی الحلّ تمامی کسانی است که از بیرون حرم، برای غیر حج تمتع عازم مکه اند، برای حج تمتع نه، اگه برای حج تمتع باشد، حج تمتع در خود عرض شود که مکه باید محرم شه. از برای غیر حج تمتع، افراد باشد یا قران باشد یا عمره باشد، چه خانه شان پس از ادنی الحِلّ یا پیش از آن.

 ادنی الحِلّ کجاست؟ عبارت است از تنعیم، یعنی اون نزدیک ترین میقات ادنی الحِلّ است. به شرط اینکه از میقاتی اصلی و یا برابر حداکثر 12 کیلومتریش نگذرد.

– حل یعنی چه؟

-یعنی ، خارج از حرم. ادنی الحِلّ خارج از حرمه، یه حلّ داریم یه حرم. حرم 4 فرسخ در 4 فرسخه، حلّ خارج از اینه، منتهی نزدیک ترین زاویه، چون چند

– اینجا 4 فرسخیه این؟

-عرض میکنم، می‌خواستم عرض کنم، نزدیکترین زاویه، آخه 4 فرسخ مساوری نیست، ببین این حرمه، یعنی این ببخشید این کعبه مکرمست، این تنعیمه، اون حدیبیه است، اون کجاست؟ فاصلش زیاده، زوایا فرق می کنه، دوزنقه است در حقیقت، ذوزنقه ایست که از مَحِلّ یعنی از نزدیک ترین فاصله  کیلیومتراژیش عبارت است از 5 کیلومتر که مسجد تنعیمه. داخل خود مسجد.

کسانی هم که خانه شان میان حرم و یکی از میقات هاست، خانه اش بین حرم و یکی از میقات هاست، احتیاطاً از خانشان که محرم شدند در ادنی الحِلّ، نیز احرام را تجدید کنند. آنهایی هم که داخل حرم منزل دارند نیز احتیاط موکد است از ادنی الحِلّ یعنی حتی المقدور میقات از بین نره، گرچه

– احتیاطاً

-همه مستحبه، تمام مستحب است.

گرچه از منزلشان نیز بر حسب احادیث چند کافی است، این باز دلیلی بر استحبابه و اما 5 نقاط اصلی، برای همه کسانی که یا از اهالی آن‌ها باشند. ببینید این یک، در حسب اونچه روایت دارد.

 اگر کسی اهل مدینه است، خب از مسجد شجره، خب معلومه دیگه از مسجد شجره، براش کار مشکلیه، از اهالی اونها باشد یا عبورشان از آن هاست، نخیر من اهل مدینه نیستم ولی رفتم مدینه زیارت، از مدینه میخوام برم مکه، در اینجا مسجد شجره، مورد دوم، یا عبورشون از آن‌ها یا محاذی حداکثر 12 کیلومتری یکی از آن ها باشد، این سه، البته در غیر حج تمتع، چون حج تمتع از کجا بود؟ خود حج. خود حج تمتع از مکه و این خود قاعده ایست عمومی در همه میقات های 5 گانه که بعداً میقات های دیگه رو عرض می کنیم.

ببینید، از نظر دلیل هیچ لزوم ندارد بلکه رجحان هم احیاناً شاید نداشته باشه، کسی که نه منزلش مدینه است، نه در مدینه فعلاً آمده که عبور کنه و نه اگر غیر مدینه است عبور از 12 کیلومتری داره، این لزوم داره بره راهو کج کنه مسجد شجره بره؟ نخیر،کما اینکه کسانیکه با هواپیما میرن جده، اینا نوعاً میگن که بریم جحفه، آخه جده کجا جحفه کجا؟ جده تا جحفه تقریبا دویست و چند کیلومتره، این همه مصیبت خودتون رو بندازید، این غلطه، ما همچین دستوری نداریم، شما در جده نمی تونید محرم شید به هیچ وجه من الوجوه، بلکه باید برید در راه جده و مکه ای که مسجد حدیبیه است از اونجا محرم شید، پس رفتنتون در جحفه محرم شدن نمیگیم غلطه باطله، وکار کار  غلطیه، کار، کار واجبی نیست، که شما حساب وجوب بیاری، چون سه بعد بیشتر نیست، چهارم نداره.

– بلاخره صحیحه یا نه؟

-صحیحه ولی واجب نیست. آقایون می گن واجبه

-اگر 12 کیلومتری بیشتر باشد.

– نه اینکه صحیح نیست، در خود جحفه رو عرض کردم، کسانی که از جدّه میرن خود جُحفه، اون رو عرض کردم.

– نه جده رو میگم.

-در جده هیچ، جده اصلاً میقات نیست، نه محاذات میقانه نه خود میقات

جده نه محاذاته، محاذی دریای هم نیست، چون محاذی دریایی یلملم است که در دریا قرار گرفته، این

-(صحبت حضار)

– بله

– اینکه در دریا قرار گرفته فاصله اش با جده بسیار بسیار چند برابر 12 کیلومتره، پس نه محاذی میقاته نه خود میقاته، پس کسانی که نذر می کنند در جدّه محرم شوند نذر باطله. در جده محرم شدن به چه حسابی؟ اگر جده میقات بود بسم الله، نذر نمی خواست، محاذی میقات بود نذر نمی خواد، نه محاذی میقاته نه میقاته فاصلش بیشتر 12 کیلومتره، این نذر باطله برای اینکه نذر میقات عرض شود که، نذر احرام قبل از میقاته، یعنی نذری است که می خوایم یک رکن از ارکان احرام رو از بین ببره این نمیشه.

اللهم الشرح صدورنا بالنور العلم و الایمان و معارف القرآن العظیم و وفقنا بما تحبوا و ترضا و جنبنا ان ما لا تحبوا و لا ترضا. والسلام علیکم و رحمه الله.
اللهم صل علی محمد و آل محمد

– حدیبیه بین در واقع مکه و جحفه است؟

-حدیبیه، از جده تا مکه حدود 90 کیلومتر راهه، اونم به ثلث 90 کیلومتر که میرسی این حدیبیه است، ببخشید به 2 ثلث، یعنی از حدیبیه تا مکه 25 کیلومتره، شاید کمتر شد.

– بین حجفه و مکه میشه دیگه؟

-اصلاً حجفه کاری نداره، به جحفه هیچ کاری نداره

-به جده فرمودید

ببین این جده، این مکه، این جده، این جده است، این مکه است، این جحفه است، شما راهتون، راه مستقیمتون از جده به مکه اینه، اون نیست، اگر بخواین برین اون چند برابر راهو دور کردی و شما نه منزلتون اون جاست نه مَرَّ عَلَیها هستید، نه محاذی هستید، پس وجوب نداره، حرف اصلی ما اینه. پس شما از اینجا میاید چی، میاید صاف جاده اصلی به مکه، یعنی فقط یک جاده دارد از تمام دنیا، از هر جایی که بخوای بری، چون هوایی که تا مکه نداره، عرض می شود که فقط یک جاده دارد که اون جاده به طور اتوماتیکی برخورد می کند به مسجد شجره رضوان و مسجد حدیبیه که پهلوی هم اند.

– مسجد نمره؟

-نمره اونجا نیست.

-نزدیک چیزه، نزدیک رمی جمراته،

– نمره اونجا نیست، اون طرفه مکست، بله.

-نمره یعنی همون

-نَمَره یه ف؟؟؟